Το ρομποτικό σύστημα da Vinci αποτελείται από την κονσόλα, τον πύργο, και τον κορμό. Η κονσόλα περιέχει δύο μοχλούς (joysticks) που εφαρμόζουν στα δάκτυλα του χειρουργού για να δίνονται οι εντολές στους ρομποτικούς βραχίονες, ένα σύστημα φακών το οποίο παρέχει στο χειρουργό μια υψηλής ποιότητας τρισδιάστατη εικόνα, και τους ποδοδιακόπτες μέσω των οποίων ο χειρουργός δίνει επιπρόσθετες εντολές (χειρισμός κάμερας, διαθερμία).

Όπως καταλαβαίνει κανείς, η κονσόλα λειτουργεί όπως ένα σύγχρονο ηλεκτρονικό παιχνίδι εικονικής πραγματικότητας (virtual reality). Ο πύργος του συστήματος αποτελείται από μια οθόνη μέσα από την οποία προβάλλεται το χειρουργείο, καθώς και από συσκευές που παρέχουν χρήσιμες λειτουργίες για την ολοκλήρωση του χειρουργείου. Είναι αντίστοιχος με έναν λαπαροσκοπικό πύργο.

Ο κορμός του συστήματος αποτελείται από τους βραχίονες πάνω στους οποίους προσαρμόζονται τα εργαλεία. Τοποθετείται πάνω από τον ασθενή και οι βραχίονες συνδέονται με ειδικά ports που τοποθετούνται στην κοιλιακή χώρα, όπως ακριβώς σε ένα λαπαροσκοπικό χειρουργείο. Οι βραχίονες είναι στην ουσία η προέκταση των χεριών του χειρουργού, τα οποία δίνουν τις εντολές από τους μοχλούς της κονσόλας για να πραγματοποιηθούν οι ενδοσκοπικοί χειρισμοί.

Οι τεχνικές και εργονομικές δυσκολίες της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, συνέβαλαν στην ανάπτυξη του ρομποτικού συστήματος, το οποίο έφερε την επανάσταση στο χώρο της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής την τελευταία εικοσαετία.

Το βασικό πλεονέκτημα του έναντι της συμβατικής λαπαροσκοπίας είναι η ευκολία πραγματοποίησης πολύπλοκων ενδοσκοπικών χειρισμών, εξαιτίας της χρήσης αρθρωτών εργαλείων που λειτουργούν όπως ο καρπός του χειρουργού. Η τρισδιάστατη εικόνα, και η άνετη εργονομικά στάση του χειρουργού, ο οποίος παραμένει καθιστός σε όλη τη διάρκεια του χειρουργείου, και η εξάλειψη του φυσιολογικού τρόμου των εργαλείων, αποτελούν πρόσθετα πλεονεκτήματα της τεχνικής.

Επιπλέον διατηρούνται τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, όπως η ελαχιστοποίηση της πιθανότητας επιπλοκών, η μείωση του χρόνου νοσηλείας, η ταχύτερη ανάρρωση του ασθενούς και τα καλύτερα κοσμητικά αποτελέσματα.

Τα παραπάνω πλεονεκτήματα οδηγούν στην ταχύτερη εκμάθηση της τεχνικής από το χειρουργό, ο οποίος χρειάζεται λιγότερα χειρουργεία για να αποκτήσει την απαραίτητη εμπειρία. Μειονεκτήματα της μεθόδου αποτελούν το υψηλό κόστος και η απουσία της απτικής αίσθησης του χειρουργού που δε χειρίζεται απευθείας τα εργαλεία.

Η ρομποτικά υποβοηθούμενη ριζική προστατεκτομή είναι η πρώτη ουρολογική επέμβαση που περιεγράφηκε και εκείνη που πραγματοποιείται περισσότερο από κάθε άλλη με τη συγκεκριμένη μέθοδο.

Ωστόσο, οι ενδείξεις της ρομποτικής χειρουργικής έχουν επεκταθεί και σε άλλες επεμβάσεις, όπως η μερική νεφρεκτομή, η πυελοπλαστική, και η ριζική κυστεκτομή με εκτροπή ούρων. Η ρομποτική χειρουργική υπερέχει αισθητά στις εν λόγω επεμβάσεις λόγω της μεγάλης δεξιοτεχνίας και ακρίβειας που προφέρει στο χειρουργό. Ωστόσο, ο ασθενής θα πρέπει να είναι ενήμερος ότι το ρομποτικό σύστημα δεν είναι αυτόνομο, δε χειρουργεί μόνο του τον ασθενή, αλλά εξαρτάται πλήρως από την ικανότητα και την εμπειρία του χειρουργού.

Το ίδιο ισχύει και με τα ογκολογικά ή λειτουργικά αποτελέσματα μιας χειρουργικής επέμβασης. Επιπλέον, όπως και η λαπαροσκοπική χειρουργική, η ρομποτικά υποβοηθούμενη χειρουργική δεν έχει ένδειξη στην αντιμετώπιση όλων των ουρολογικών παθήσεων.